Hüseyin BOZKURT

Yeminli Mali Müşavir

huseyinbozkurt@firatymm.com

                                                             KİVŞET

                   Yazacak çok şey var ama son günlerin, çok çiğnenen bir sakızından bahsedeceğim bu gün. Herkesin ağzında ama kimsenin göremediği, ulaşamadığı ve görse bile tanımlayamayacağı bir mahluk sanki. Sahi, nedir bu sakız? Herkes şişirip patlatıyor, ama kimsenin göremediği, tadını ve kokusunu alamadığı bir şey.

                   Başlığı ilginç buldunuz değil mi ? Evet, size “KİVŞET” sakızından bahsetmek istiyorum. Yeni mi çıktı bu ürün dediğinizi duyar gibiyim. Hemen söyleyeyim, eskiden beri var ama biz yeni duyuyoruz. Aslında üç yılı aşkın süredir G.Antep bayiliği açılmış, ama alıp satan olmamış. Taşra da toplanan hammaddelerden Ankara da imal edilen bir ürünmüş. Devamlı tanıtımı yapılıyor, ama henüz piyasa sunulmamış. Her derde deva bir şeymiş, öyle diyorlar. Meğer ekonomik krize bile iyi geliyormuş. Yenilecek bir şey değilmiş. Çiğnenen ve yutturulan bir şeymiş. Ama söylentilere göre heybetli bir şeymiş, yenilir yutulur cinsten de değilmiş. Sahi nerde satılıyor? Bilen var mı?

                  Ferahlatıcı, can dermanı, kaplan yaralarını iyileştiren ve dört yıla yakındır beklediğiniz ilacın siparişi verilmiş galiba… Galiba diyorum çünkü herkes, G.Antep’te de satılıyor diyor ama ne gören var, ne alan… Ne meşhur bir şeymiş değil mi? Sakın geç kalmayın, siparişlerinizi hazırlayın ve kuyruğa girin, ne olur ne olmaz belki gelirse sizde alırsınız.

                 Sanırım bu ürünü çok merak ettiniz. Sizi daha fazla meraklandırmayalım.Evet, Sizlerin de bildiği gibi 3-4 yıldır Gaziantep’te iş adamlarının, siyasilerin, odaların, yöneticilerin, basının konuştuğu bir konu var. Konu şu meşhur sakız KİVŞET= TEŞVİK.

                 Yıllardır Gaziantep’in teşvik konusunda haksızlığa uğradığı yazıldı, çizildi ve  söylendi. Ama bu güne kadar ortaya somut bir durum çıkmadı. İki hafta önce ilimiz de dahil 81 vilayeti kapsayan bir teşvik planı tekrar ortaya atıldı. Yine siyasilerden başlamak üzere herkesi aldı bir heyecan. Gazeteler, demeçler, beyanatlar, köşe yazıları, toplantılar, nerde ise ev hanımları bile teşviği anlatmaya başladı. Öyle ki, milletvekillerimizin bazıları benim de bu teşvikte payım vardı diyerek beyanatlar veriyor.

                 Oda başkanlarımızın hepsi beyanatlarını verdiler, çok güzel bir teşvik diye… Siyasiler zaten, güzelliklerinden bahsetmek zorundalar, işleri bu. Bir odamızın sayın başkanı teşvikin eksik yönünü de ortaya koydu.

                 Uzun lafın kısası, ne acı ki ortada ne bir teşvik var, ne de somut bir yasal belge. 3 yıldır da benzer açıklamalar yapılıyordu. Şüphesiz beyanatlar var… Eminim ki bu beyan edilen konuların büyük bir kısmı (değişmez ise) uygulamaya sokulacak, ama daha ortada ne bir taslak, ne bir kararname, ne bir yasa ve ne de bir tebliğ var…

                 Yalnız ortada başka bir gerçek var. 20 yıldır Anadolu aslanları, kaplanları denerek ekonomik savaşta ipi göğüsleyen ancak, küresel sermayenin karşısında yetersiz kalarak ezilen, banka limitleri dolan, kurumsallaşma sürecine giremediği ve küresel tedbirleri alma yolunda yalnız kaldığı için son bir umutla can çekişirken bile umudunu yitirmeyen, yükü omuzlamış bir kesim var…Onlar da sessiz, ama kafalar karışık bir şekilde bu beyanatları izliyorlar. Daha da bekleyeceğe benziyorlar.

               Ortada beyanatlardan başka bir şey olmadığı için, teşvik uygulamasının içinde olan biri olarak şimdilik net bir yorum yapmak doğru değil ancak, beyanatlara bakıldığında halen mevcut işyerleri için bir teşvik ve destekten bahsetmek mümkün görünmüyor.

               Fakat, gücü olanların yeni yatırımlarına bazı teşvikler olacak. Kaldı ki bu teşviklerin büyük kısmı da yeni şeyler değil. Öteden beri Teşvik belgesi almış firmaların faydalandığı şeyler KDV İstisnası, Gümrük Vergisi muafiyeti, faiz indirimi gibi. Gaziantep’te bunlar yıllardır var zaten. Eğer teşvik belgeli yatırım yapmışsanız bunlardan faydalanmış olmanız gerek.Şimdi yeni istihdam yaratacaklara civar illerimizde uygulanan istihdam teşviki ( SSK işveren payı, stopaj desteği,düşük oranlı kurumlar vergisi gibi) verilecekmiş. Tabi bu verilecek şeyler artık 81 vilayetimizde ortak uygulanacak şeyler…Doğrusu, herkese verilecek bir şeyin teşvik olup olmadığı da tartışılır.

              Aslında, önemli olan nelerin vaat edildiği değil, yasa, kararname, tebliğ çıktıktan sonra gerçekten kim, neden, nasıl faydalanacak, o önemlidir. Örneğin cümlenin önüne “yeni” diye bir kelime eklerseniz bu teşviklerden faydalanacak firma sayısı 10’u geçmez. Ya da Marmara bölgesindeki yatırımlar ilimize taşınırsa bizim ilimizde faaliyet gösteren firmalarımız teşvikten yararlanmadığı gibi belki de yeni bir haksızlığa muhatap kalacaklar. Onun için uygulamayı iyi fizibilite etmek gerek. Belki de, yeni 3-5 firma hariç, yeni gelecek bu teşvikten kimse fayda sağlamayabilir de...! Kimbilir eskiden küçük illerde yapılan bir iki yatırım gerçek memleketine döner. Hem memleketine taşınır, hem de eski olmasına rağmen teşvikten bir beş yıl daha faydalanır. Yani bazısı iki kere teşvik edilir, bazısı da hiç alamamıştır ömrü hayatında, G.Antep’te yatırım yaptığı için. Kimine çift, kimine hiç. Nasıl teşvik ise..! Sadece G.Antep için değil tabi ki. Diğer illerde de olabilir.

              Umutlarını bu teşviklere bağlamış firmaların bir uzman ile durumlarını irdelemelerinde ve boş yere beklentiye girmemelerinde yarar var. Ayrıca açıklanan şeyler, krizden çıkarma planı değil, yeni yatırım ve istihdamı arttırmaya yönelik şeyler… Boşa umutlanıp, umudumuzu kırmayalım.

             Şüphesiz, sermayenin el değiştirdiği için ya da değişik sektör, yatırımlar ve benzeri sebeplerle krizde olmayıp elinde likiti olan kişi ya da  firmalar, eski yatırımcılara nazaran desteklerden faydalanacaklar. Rekabette bir adım önde olacaklar.  

             Umarız eski yatırımcıları da haksız rekabete düşürmeyecek, gerçekçi ve uygulanabilir kararlar alınır ve uygulanır. Ülkenin tamamını memnun edecek bir plan yapmak da gerçekten güç olan bir şey. Dileğimiz bir başka fabrikayı, kapatmadan istihdam yaratılması. Yoksa sermayenin el değiştirmesi ülkemize gerçek bir faydadan ziyade kayıplar getirir. Bu bağlamda krizdeki tesislere ortak olacaklara ya da onları alıp, tam kapasite çalıştıracaklara destek düşünülmesi yerinde olur.

            En önemli konulardan biri de verilecek çeşitli teşviklerin, finansman kaynağının belli olmamasıdır. Bu kadar yatırım ve istihdam teşviki ne ile finanse edilecek, belli değil. Beyanatlar da belli bir kaynak görünmüyor. Kimlerden alınan vergiler, kimlere verilecek acaba? 

            Bekleyelim görelim ama hayalci de olmayalım.