CUMHURİYET VE VERGİ
Cumhuriyet yönetiminde millet, yöneticilerini ve devlet başkanını belirli bir süre için kendi seçer. Bu süre içinde yönetimi beğenmezse yöneticilerini yeniden seçme ve değiştirme hakkına sahiptir. Belli bir kişi, zümre ve azınlığın yönetimine karşı geliştirilmiş bir yönetim şeklidir. Cumhuriyet ile yönetilen bir ülkede; yönetimde esas olan millet iradesinin egemen olmasıdır. Bu açıdan devlet hayatında kişisel otorite ve keyfiliği önlemenin güvencesini oluşturur.
Cumhuriyet idaresinde; hürriyet, eşitlik ve adaletin dayanağı milli egemenliktir. Egemenliğin kaynağı da millettir. Millet kendi yöneticilerini belli bir süre için seçer, denetler ve gerektiğinde değiştirir.
Cumhuriyet yönetimlerinin temel ilkelerinden biri de devletin yasama, yürütme ve yargı güçlerinin birbirinden ayrı olması anlamına gelen kuvvetler ayrılığıdır. Cumhuriyet devleti bir hukuk devletidir. Hukuk bağımsız ve tarafsızdır. Çoğunluğunda, azınlığında haklarının teminatıdır.
Cumhuriyet ile yönetilen ülke insanları ne kadar eğitimli ve bilinçli olursa, yönetim o kadar sağlıklı ve adil olur. Zira seçimi yapan kişiler eğitimsiz ve bilgisiz olunca yaptıkları seçimde o kadar isabetsiz olacak ve bu şekilde oluşacak yönetimin uygulamaları da o kadar keyfi, adaletten uzak, eşit olmayan haksız uygulamalar ortaya çıkarır ki, bu durum gerçek bir cumhuriyet yönetimine aykırıdır. Dolayısıyla, bir müddet sonra uygulanan sistemin sadece adı cumhuriyet olur.
Onun içindir ki; gelişmiş toplumlarda iktidarlar sık el değiştirmediği gibi, iktidar değişikliğinde bile sistemde çok şey değişmez. Vatandaş seçimini yaparken hangi kişilerin kendisine daha kaliteli ve adil hizmet vereceğini düşünerek seçimini yapar. Zira bu ülkelerde siyaset geçim kaynağı değil, bir görev ve mutluluk vasıtasıdır. Bir ülkede kişiler eğitimli, kişisel ve toplumsal haklarını bilen, sorgulayan, isteyen ve en önemlisi de vatandaş olarak bireysel sorumluluklarını bilen kişilerden oluşması halinde bu ülkede demokrasi ve cumhuriyette de uygulanabilir bir yönetim sistemi olacaktır.
Vergi de, ülke yönetimlerinin en önemli araçlarından biridir. Zira ülkelerin en önemli gelir kaynaklarından biri vergidir. Cumhuriyet ile yönetilen ülkelerde vergi anayasa ile alınır. Anayasada ise verginin gelir ile orantılı,adil ve eşit olması istenir. Bu adalet ve eşitlik ise yasaların doğru çıkarılması, doğru uygulanması ve vatandaşında yasalara uyması ile mümkündür. Eğitimsiz, haklarını ve sorumluluklarını bilmeyen toplumlarda bireysel duygu ve düşünceler ağır bastığından Devlet vergiyi almakta zorlanır. Zorlandıkça da giderlerini karşılamak için kazanç ile orantılı değil de, tüketimle orantılı vergilere başvurur. Dolaysıyla haksızlık buradan başlar. Yani, aynı gömlekten satın alan , aynı ekmeği yiyen ve aynı kitabı okuyan kişiler ister zengin ister fakir olsun aynı vergiyi öderler. Bunun adı KDV olur, tüketim vergisi olur, harç olur önemli değil.
Toplarken adaletsizlik başladıktan sonra iş bununla da kalmaz. Bir de yönetimler, harcarken haksızlık yapar ve belli kesimlere kaynak aktarırsa, ikinci bir haksızlığı daha yapılmış olur. Seçtiği yöneticileri nasıl denetleyeceğini bilmeyen ya da doğru kişileri seçemeyen kısacası demokrasi ve cumhuriyetin işlevlerini kavrayamayan kişiler; ödedikleri verginin nasıl ve nerelere harcandığını da denetleyemez. Bunun doğal sonucu ise ülkede zengin daha zengin, fakir daha fakir ve orta kesimlerinde fakirleştiği bir toplum yapısı geliştirir. Ayrıca farklı yöntemlerle bazı kesimlere kaynak aktarılarak, yeni zenginlerde oluşturulabilir. Böyle bir durum o ülkenin demokrasi ve cumhuriyet yönetim şeklinin yok olmasını körükleyecektir.
Adaletli bir vergi toplanması için kişilerin demokrasiyi, cumhuriyeti ve kişisel sorumluluklarını iyi öğrenmeleri ve öncelikle ülke yönetimine ve yöneticilerin seçimine bilinçli bir şekilde katılması gerekir. Oyu verip çekilen, vergiyi ödeyip çekilen değil, arkasından bunların gidişatını izleyen insanlar yetiştirdiğimizde, hem bilinçli demokrasi yönetimine ve hem de adil bir vergi sistemine kavuşmuş olunabilir.
