Hüseyin BOZKURT

Yeminli Mali Müşavir

huseyinbozkurt@firatymm.com

GAP Eylem planı, tarım ve turizm

                 Kısa bir süre önce GAP eylem planı açıklandı. Açıklanan plan, 5 yıllık bir süreci kapsayacak olup, belirtilen bir çok konu, yörenin beklentilerini karşılamaktan uzaktır. Öncelikle Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Tarım, turizm, hayvancılık ve sanayi açısından ve komşu ülkelerle dış ticaret açısından irdelemek gerek.

                 Bölgemizde; Gaziantep, Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Adıyaman, Siirt, Şırnak ve Kilis illeri olmak üzere 9 il bulunmaktadır. Sulamaya elverişli ova denince Harran Ovası aklımıza gelse de bölgemizde  Kızıltepe, Batman, Suruç, Barak, Ceylanpınar, Nusaybin gibi büyük çaplı tarıma elverişli ovalar da mevcuttur. Bu ovalarda bilinçli bir sulu tarıma geçiş acilen gereklidir. Harran Ovasında 1993 yılında sulama başlamış ancak, henüz bu ovanın bile tamamı sulanmamaktadır. Sadece GAP sulama projeleri tamamlanıp harekete geçse bile, bölgede büyük bir istihdam ve üretim artışı sağlanacaktır.

                 Harran ovasında bile 15 yıldır ovaya su akmasına rağmen gereği gibi tarım yapılamamaktadır. Organik tarım ve damlama sulama yörede geliştirilmelidir. Hatta şimdiye kadar yapılmalıydı. Bu konuda çok geride kalındığını düşünüyorum. Çünkü tarım için toprak var, su var, insan gücü var, proje var ama bu güne kadar ne hikmetse geri kalınmış. Devletin öncülük yapması gerek. Zira yöre halkının sulu ve bilinçli tarım ile ilgili bilgi birikimi yoktur. Konu ile ilgili kamu kurumlarının çok iyi organize olması, iyi bir planlama ve destek planı şarttır. Bölgede bazı damlama sulama projelerini biliyorum bu tür projelere,kamu kurumlarının ve bankaların destek olması ve işlerini kolaylaştırması gerekir. Kimi büyük projelere devletin teknik destek sağlaması ve projenin içinde yer alması gerekir. Kısaca modern tarımı çok kısa sürede geliştirmeliyiz. Çünkü bölge de bu potansiyel vardır.

                 Öte yandan bölgede nüfus yoğunluğu fazladır. Batı illerine göç eden yöre insanını da sayarsak ülkemizin nüfus yoğunluğu en fazla bölgelerindendir. Yine bu illerimizde Şanlıurfa’daki Karacadağ, Tektek dağları, Gaziantep, Diyarbakır, Adıyaman, Mardin, Siirt, Batman ve Şırnak’ın dağlık kesimleri küçük baş hayvancılığı başta olmak üzere hayvancılığa elverişlidir. Modern hayvancılık artık ovalarda da yapılmaktadır.

                 En büyük örneği Koç-Ata çiftliğidir.  Bu bölgemizde sulama ile birlikte hem dağlık kesimlerde hem de sulu tarım yapılan yerlerde hayvancılık geliştirilmelidir.

                 Şanlıurfa,Mardin,Gaziantep,Adıyaman,Nemrut,Diyarbakır,Hasankeyf,Midyat gibi tarihi açıdan zengin yörelerimizi turizme kazandırmalıyız. Özellikle dış turist çekecek projeler uygulanmalıdır.

                 Irak,İran ve Suriye gibi sınır ülkelerle ihracata ve bölgemizde ihraç ürünlerinin üretilmesine destek verilmelidir. Unutmayalım ki, bu Devletlere batılı ülkeler büyük ihracatlar yapmaktadır. Bu pazarı korumak ve geliştirmek suretiyle hem bölgeye hem de ülkeye döviz kazandırabiliriz. Bu konuda ihracatın önündeki engeller kaldırılmalı ve destekler verilmelidir.

NOT: 04.07.2008 tarihli DÜNYA gazetesinde yayımlanmıştır.