Hüseyin BOZKURT

Yeminli Mali Müşavir

                                           BALIK TUTMAYI TEŞVİK ETMELİYİZ

            Türkiye’de 49 ilde, yatırımlarda devlet yardımları adı altında uygulanan teşvikler, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde; Gaziantep hariç uygulanmaktadır. Bu uygulama son bir yıldır Gaziantep Sanayicisine zarar vermektedir.

            Seçim öncesi ve sonrasında, Gaziantep İlinin de teşviklerden yararlanacağı  ilan edilmiş bulunmaktadır. Ama hala nasıl bir teşvik verileceği tahmin bile edilememektedir. Mevcut teşviklerin Gaziantep’e verilmesi demek,80 ilinde bu kapsama girmesi demektir. Mevcut yasal kriterlere göre böyle. Bunun için bile yasal değişiklik gerekir.

            Uygulanan bu teşvikler; diğer illerde nasıl bir gelişme sağlamış, kaç yatırım yapılmış, kaç kişilik ilave istihdam sağlanmış, düzgün çalışan firmalara zarar mı vermiş ?. Tüm bunları araştırmak gerek. Öte yandan, 80 ile teşvik verirseniz istihdamı belli illerde yoğunlaştırma amacınız yok olur. İller arasında yatırımcı açısından avantaj ortadan kalkar.

            Önemli olan teşvik almak değil, verilecek teşviklerin Gaziantep’teki haksız rekabeti nasıl bertaraf edeceği ve Gaziantep ili ve sanayisinin nasıl bir teşvike ihtiyacı olduğunun bilinmesidir. Bir teknoloji geliştirme bölgesi uygulaması, sektörel teşvikler, teknolojik teşvikler, yenileme ya da AR-GE yatırımları gibi uygulamalardan hangisi Gaziantep’e   fayda sağlar ya da uğradığı haksız rekabeti ortadan kaldırır buna bakmak gerek.

             Sırf bir haksızlığı ortadan kaldırmak için düzenleme yapılmamalı. Bir adım daha öne atılarak, Gaziantep’in bölgedeki öncü konumunun da dikkate alınarak farklı yatırım ve büyümeye yönelik teşvikler verilmeli.  

            Mesela bu teşviklerden biri kurumsallaşma ve kayıt içi çalışma ile ilgili sistemlere yönelik teşvikler olabilir. Sadece istihdam ya da maliyet düşürme ve rekabet eşitliği amaçlanmamalı. Bence Gaziantep’in klasik yatırım konularından sıyrılarak daha zor ve bilgi, ihtisas ve sermaye isteyen, uluslararası ürünler üretmek için teşviki gerekir. Var olan sektörler ve yatırım konuları dışına çıkılmalı. Bunun içinde değişik teşvikler verilmeli. Tabi ki mevcut yatırımlardaki haksızlık da giderilmelidir. Verilecek teşvikin, getirisi ve olumsuz yönleri teşvik verilmeden önce araştırılmalıdır.

            Bölgemizde  Kilis ilinin bir ilçesinde; Bir Teknokent projesi hazırlıkları tamamlanmak üzere. Organik tarım ürünleri ihracatı başta olmak üzere düşünülen projenin; bu konuda  bölgemizde GAP içinde üretilen tarım ürünleri için önemli bir eksikliği gidereceğini ve ihracatını geliştireceğini düşünüyorum. Türk firmalarının hatta bölge firmalarının kendilerini hazırlamaları ve katılmaları gerekir. Umarım gerçekleşir.
            Bir şekilde ihracatımızı arttırmamız lazım.Ülke olarak bizi çok sıkıntılı günler beklemektedir. Her şeyi devletten beklememek gerekir. İthalatın ihracattan fazla olması nedeniyle oluşan cari açık ve bunun yarattığı borçlanma ya da sıcak yabancı para girişi ihtiyacı, çok yakın gelecekte bizi her yönden dışa bağımlı hale getirecektir. Hatta getirmiştir bile. Bağımlı ülkelerin nelere müstehak olduğunu yaşayarak görüyoruz ülkemizde ve etrafımızda. Açığı yaratan sadece ithalat fazlası değil şüphesiz.  Ülkemizde insanlara verilen bazı teşvikler var ki, bunların boyutları da ürkütücüdür. Nedir bunlar ?  Sayıları yaklaşık şehir merkez nüfuslarına ulaşan yeşil kart giderleri, fakir fukara fonlarından dağıtılan yardımlar, sıcak yemek yardımları, Belediyelerin dağıttığı yardımlar, gıda bankaları faaliyetleri, özel şirketlerin bağışları gibi uygulamalar ülkemizde çalışmadan hazırı tüketen bir toplum yarattığımızı düşünüyorum. Bu insanların sayısı azımsanamayacak kadar fazla. Basına yansıyan haber ve duyumlardan her ilde on binlerle, yüz binlerle ifade edilmektedir. Bu uygulamaların iç politika da kullanılması, başka bir acı tarafı. Yardım güzel bir şey ama unutmayalım ki; bu bütçemizde milyar dolarlarla yer almaktadır. Acı olan da dış borçla yapmak. Dış borç nereye kadar. Bir kur artışı ülkemizi ne hale getirir düşünmek lazım. Bağımsızlık sadece sınırları korumak değil elbet. Geçiminiz dışa bağlanmışsa sınırlarında önemi kalmaz. Zaten; banka,siğorta,telekom, petkim,kargo gibi bazı önemli hizmet sektörleri, içecek, su vesair sektörlerin yaklaşık yüzde 40' ları yabancı sermayenin elinde.

              Öte yandan, yardım alan kişi biat eder.Veren kişiye veya kuruluşa bağlanır.İnsanın doğasında vardır.Yardımı Devlet vermeli verecekse. Devlette mutlaka bir iş karşılığı vermeli. Kişi ve kuruluşların, vergi bağışıklığından yararlanarak ya da vergisi ödenmemiş kazançlardan yardım yapması da yanlıştır.

              Biat, bir kimsenin eğemenliğini tanımadır. İçeride kendi insanımız yardım yapana biat ederken, dışarıda yardım ve borç verenlerde biat isteyebilirler.

              Konfiçyus derki; “İnsana gerçekten yardım yapmak istiyorsanız, ona balık vermek yerine balık tutmayı öğretin. Balık vererek bir övün, tutmayı öğreterek bir ömür karnını doyurursunuz.”

              İhracatı arttıracak, turizm ve organik tarımı geliştirecek teşviklerin Gaziantep’e ve bölgemize verilmesi yerinde olur.