Hüseyin BOZKURT
Yeminli Mali Müşavir
huseyinbozkurt@firatymm.com

               TİCARİ DEFTRELER VE AÇILIŞ-KAPANIŞ TASDİKLERİ

               Yeni Türk Ticaret Kanunu ile tutulacak ticari defterler tekrar belirlenmiş ve bunların kullanmadan önce açılış ve kullanıldıktan sonra kapanış tasdiklerine ilişkin konularda değişiklik yapılmıştır. Ticari defterler arasına kurumsal yönetim ilkelerine paralel olarak bilinen muhasebe defterleri  (yevmiye, kebir, envanter) dışında pay defteri ve yönetim kurulu için ayrı, Genel kurul için ayrı olmak üzere karar defteri  tutulması esasını benimsemiş ve bunları da ticari defter saymıştır. Yasa hükmünde genel kurul için ayrı bir toplantı  ve müzakere defteri, yönetim kurulu için ayrı bir karar defteri tutulması öngörülmüştür.  Ayrıca gerçek kişi küçük tacirlerin tuttuğu İŞLETME Defteri  kaldırılmıştır.

                        Yeni TTK’nun 64 üncü maddesinde sayılan ticari defterler şunlardır:

                        -Yevmiye Defteri,
                        -Defteri Kebir,
                        -Envanter defteri,
                        -Pay defteri,
                        -Yönetim Kurulu karar defteri,
                        -Genel  Kurul  Toplantı  ve Müzakere Defteri.

                          Yasa hükmü uyarınca ticari defter sayılan altı kalem defterin kullanmadan önce notere tasdikini şart koşmuştur. Yine Ticari defter sayılan bu defterlerin de her yıl tasdikini şart koşmuştur. Ayrıca bu defterlerin hesap dönemini takip eden 6 ıncı ayın sonuna kadar kapanış tasdiki de zorunlu hale gelmiştir. Normal takvim yılı hesap dönemlerinde takip eden Haziran ayı sonuna kadar kapanış tasdiklerinin yapılması gerekir. Yasa da ticari defterler diyerek bu defterleri tutan şirketlerin açılış ve kapanış kayıtlarını her yıl yaptırmaları öngörülmüştür.  Öte yandan Eski TTK’da sadece yevmiye ve envanter defteri için kapanış tasdiki söz konusu idi. Süresi Ocak ayı sonuna kadardı. Fiili uygulamada Ocak sonuna kadar tasdiklerin yetişmesi  çok zor oluyordu ve bu nedenle birçok  şirket yaptıramıyordu.. Sürenin uzatılması çok doğru bir uygulama olmuştur. Yine açılış tasdiklerinin notere yapılması halinde ticaret sicil tasdiknamesi aranacağı hüküm altına alınmıştır. Şirketlerin kuruluşu aşamasında açılış tasdiklerini Ticaret sicil Müdürlükleri de yapabilecektir.

                        Türkiye Muhasebe Standartları na (TMS) göre tutulacak elektronik defterlerle dosyalama  uygulamalarının açılış ve kapanış tasdiklerini Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yönetmelikle belirleyecektir.

                        Defterler ve tasdikleri ile ilgili madde yürürlüğü her ne kadar yasada 01.07.2012 olarak belirtilmişse de; Uluslar arası Finansal Raporlama ve Muhasebe Standartları uygulamalarını esas aldığından, yürürlük fiilen 01.01.2013 tarihi olacaktır.

                      Özellikle kapanış tasdiklerinin, muhasebe defterlerinin dışında karar ve pay defterlerine de uygulanması, bu tür defterlerin daha ciddi saklanması, çift olarak kullanılmasının önlenmesi ve kurumsal kimlik ve hukuki uyuşmazlıklar açısından şirketlere fayda sağlayacaktır. Tabidir ki; kapanış tasdiki yapmayanlar için tersi olacaktır. Özellikle kapanış tasdikleri istenilirse yapılacak olmaktan çıkmıştır.

                     Öte yandan İşletme defterinin kaldırılması ve kapanış tasdiklerinin yasa ile zorunlu hale getirilmesi şirketlerin ya da firmaların muhasebelerinin ve mali tablolarının daha güvenilir, açık, denetlenebilir ve ispat edici bir belge olmalarının sağlanması açısından önem arz etmektedir. Firmaların özellikle karar defteri uygulamalarını ve kapanış tasdiklerini önemseyerek 2013 yılı beklemeden uygulamaya başlamalarında fayda vardır.       

NOT:Bu yazı 03.10.2011 günlü MEDYA Gazetesinde yayımlanmıştır.