Hüseyin BOZKURT
Yeminli Mali
Müşavir
huseyinbozkurt@firatymm.com
YÖNETİCİ VE FİNANS
İş
hayatında ne iş yaparsak yapalım içinde, yönetim ve finansmanın olmadığı bir iş
yoktur. Her geçen gün iki kavram da önem kazanmaktadır. İşletmelerin finans
ihtiyaç ve sorunları üst yöneticilerin çok zamanlarını almaktadır.
Yönetici sabah işe gelir, önünde bir
ödemeler listesi ancak, tahsilât listesi bu ödemeleri karşılamamaktadır. Rakam
olarak karşılasa bile, bazı alacaklar alınamayınca borçlar da ödenememektedir.
Mesainin daha ilk saatlerinde finansman açığı ve sorunu; güne damgasını vurur
ve yöneticinin motivasyonunu alır gider. Düşünün her gün dönen çekler, gelmeyen
havaleler, alacaklıların susmayan telefonları, bankaların limit ve teminat
işlemleri, müşterilerin gününde ödenmeyen borçlarının vadesini uzatma istekleri…
Avukat, icra, noter ihtarı… Her gün yeniden değerlendirilen müşteriler… Daha
neler neler…
Günün ilk
ışıkları ile bu gri renkli ve stresli işleri yaşamayan yönetici yok gibi. Tüm
bunlardan sonra yönetici olarak, finansman dışındaki birimlerin işlerine de zaman
ayıracak ve kafa yoracaksınız.Üst yöneticisiniz..! Şu işi nasıl yapacağım diye
soracağınız kimse yok. Her işlem ve çözülemeyen iş masanıza geliyor. Çok güçlü
olmalısınız. Bir finansman değil, üretim, pazarlama, sevkiyat, muhasebe, ar-ge,
yatırım, insan kaynakları, müşteri ilişkileri. Çalışanların motive edilmesi,
birimler arası ilişkiler ve koordinasyon hepsinin sizin kararınıza,
gülümsemenize ve mesainize ihtiyacı var. Tabi bir aileniz var. Arkadaşlarınız
var. Herkesten çok güçlü ve akıllı olmak zorundasınız.
Tüm bunların üstesinden gelmek için;
sizi stres eden, gün içinde yoran ve kısır bir döngüye dönüşen ve her gün aynı
şeylerin yaşandığı finans işlemlerinin bir düzene kavuşması sizi
rahatlatacaktır. Zira, bir sorun her gün büyüyerek üzerinize geliyor ise sizden
bir şeyler alıp götürüyor, enerjinizi tüketiyordur. Başka bölümlere ve işlere
zamanınız ve enerjiniz kalmamaktadır. Vakit geçirmeden kalıcı çözümler
üretmelisiniz. Gerekirse dışarıdan bir danışmanlık desteği alınmalıdır. Ödeme
günleri belli bir güne alınmalı. Önemli olan söz verilen günde ödemelerin
yapılmasıdır. Gerekirse birkaç gün borçlar ötelenerek, ödeme günleri
ayarlanmalıdır. Bazen de “kapı kırmadan odun olmaz” diye atasözümüzde olduğu
gibi, en kıymetli malımızı satıp ödemeleri, yükümüzü ağırlaştırmadan
yapabilmemiz en iyi çözüm olabilir.
FİNANSAL VERİLER..!
Ekonomik ve
finansal göstergelerin çok değiştiği bir ekonomide; bu bilginin güncelliği ve
finansal verilerin elde edilmesi ve yorumlanması önem taşır. İşletme sahiplerinin ve yöneticilerinin alacakları kararlarda ve
firma kaynaklarını doğru yönlendirmede kullandıkları unsurlar finansal
verilerdir. Bunları işletme içi ve dışı veriler olarak ikiye ayırmak
mümkündür.
Bunlardan dış veriler; dünya da ve
ülkemizde finans hareketleri, döviz ve borsaların durumu, yabancı sermaye
hareketleri, iç ve dış kredi maliyetleri vb. enformasyonlardır. Bunları devamlı
takip etmek gerekir.
İç veriler ise
işletmenin kendi işinin çapı, satış stratejileri, öz kaynakların durumu,
yatırım fizibiliteleri, gelecekle ilgili yatırım ve işletme kararları vb iç
verileri oluşturur.
Yönetici öncelikle ne yapacağını
bilmelidir ki; bunu hangi para (kaynak) ile yapacağını da düşünebilsin. O halde
önce neler yapacağını iyi planlamalıdır. Sonra bunun için gerekli finansı
hesaplamalı ve bunun kaynağını düşünmelidir.
Örneğin bir işletme de satış
politikalarını değiştirme kararı alınmış ve satış vadeleri 2 ay uzatılacak ise
burada finansman sorunu olacağı görülmeli. Hemen aylık satış tutarları
hesaplanmalı, iki aylık satış tutarı yeniden tahmin edilmeli ve bunun kaynağını
nerden bulacağını da çözdükten sonra kararı uygulamalıdır. Örneğin aylık
1.000.000.-TL satış oluyorsa vadeleri 2 ay uzattığınızda 2.000.000 TL’ den daha
fazla (vade uzarsa satış mutlaka artacaktır) bir kaynak bağlanması gerekir.
Tabi ki yönetici kaynağı yaratma becerisine göre finans konusunu da çözecektir.
İşletme de hammaddeyi 3 ay daha uzun vadeli almaya başlayabilir. Kredi
kullanılabilir. Sermaye artışı yapılabilir. İşte tüm bu kararları verirken,
yöneticinin düşüneceği, araştıracağı konuların tamamı finansal verilerdir.
Peki, bu
verileri nereden ve nasıl elde edecektir. Bunun için yönetici neleri bilmeli ve
öğrenmelidir. İç verileri bilmek, toplamak, yorumlamak ve kararlara
yansıtabilmek için işletme içi bilgilerin bilinmesine, okunabilmesine ve
planlanabilmesine ihtiyaç vardır.
Günümüz
işletme ve yönetim anlayışı içerisinde bir yöneticinin;
1- Temel finansal bilgiler, finansal yönetim
konuları,
2- Mali tablolar (Bilanço, gelir tablosu,
nakit akım tablosu) hakkında bilgi sahibi olması ve
bunları okuyabilmesi,
3-Okunan mali tabloların analizi,
karşılaştırılması ve yorumlanması
4-Okunan bilanço ve diğer tablo sonuçlarına ve
gelecek ile ilgili kararlara dayanarak
FİNANSAL PLANLAMA ve FON gereksinimi,
5-Tahmini BÜTÇE yapılabilmesi,
6-Kısa süreli dönemler için MALİYET-KÂR
analizi yapılması,
7-PARANIN MALİYETİ ve zaman değerinin
hesaplanması,
8-FAİZ HESABI, VADE ve Geri ödeme planlarının
yapılması,
9-En uygun SERMAYE yapısının ve SERMAYE
MALİYETİ’NİN belirlenmesi,
10-En uygun İŞLETME KAYNAĞININ
seçimi,
11-Projelerin değerleme yöntemi,
12-Fizibilite analizlerinin
finansmanı,
gibi konuları bilmesi o
yöneticiyi ayrıcalıklı kılmaktadır. Yönetici, iyi
bir finansman yöneticisi olmak zorunda ve iyi bir finansman kaynağı yaratıcısı
olmalıdır. Tıpkı Macar şairi gibi akıllı olmak zorundadır.
MACAR
ŞAİRİN FİNANSMAN KAYNAĞI
Parası olmayan Macar Şairi
Petöfi’nin, bir gün sandal ile nehri karşıya geçmesi gerekmektedir. Düşünür ve
sandalcıya;
“Arkadaş sana belki para
veremem ama mükemmel bir nasihat verebilirim” der.
Sandalcı önemli bir şey söyleyecek
zannederek şairi sandala alır ve parasız karşıya geçirir. Sandaldan inerken
Şair Petöfi merakla bekleyen sandalcının omzuna vurarak:
“ Bana yaptığını başkalarına
yapma, yoksa aç kalırsın dostum” demiş ve
uzaklaşmış.
MUTLU YÖNETİCİ
Şu an işletme yönetimi
içinde yer alan herkes bir finansman canavarı ile uğraşmakta ve gün boyu adeta
başka işle uğraşamamaktadır. Üst yöneticilerin günlerinin %90’ nı finansman
sorunları almaktadır. Finans dışındaki; pazarlama, satış, müşteri ilişkileri,
ar-ge, üretim, kalite, lojistik, çalışanların motivasyonu, soysal sorumluluk projeleri ve insan
kaynakları, yönetici ve çalışanların eğitimleri gibi konulara adeta
zamanlarının kalmadığına şahit oluyoruz. Unutmayın zaman geri döndürülemeyen
tek şeydir. Zaman yok değil, zamanı iyi kullanamama vardır.
Günümüz yöneticilerinin
iş ve finans stresinin özel yaşamlarına da zarar verdiği bir gerçektir. İşi
kendileri değil, iş onları yönetmektedir.
Madem finans bu kadar zaman
alıyor ve bu kadar işletme yönetimi için önemli. O halde bu konuda kendini
yetiştiren bir yöneticinin daha sağlıklı ve başarılı bir yönetim sergileyeceği,
zamanını iyi kullanacağı ve özel yaşamının da bir düzene gireceği ve mutlu bir
iş ve özel yaşamına katkı sağlayacağı tartışmasızdır. Aynı düşüncede iseniz
FİNANS, FİNANSMAN, FİNANSAL PLANLAMA, MALİ TABLO, BÜTÇE, ANALİZ, BİLÂNÇO ve
MİZAN OKUMA vb. kavramlarla dost olunuz ve onların üzerine giderek, onları
tanıyarak yaşamınızı daha mutlu kılabilmek sizin elinizde diyor, finansınızın,
zamanınızın ve mutluluğunuzun bol olduğu bir hafta diliyorum.
|
