Hüseyin BOZKURT
Yeminli Mali Müşavir
huseyinbozkurt@firatymm.com

                                             ANONİM ŞİRKET KARAR NİSAPLARI

                    Anonim şirketlerin Genel Kurul toplantılarındaki karar alma nisapları Yeni Türk Ticaret Kanununun 418. Maddesinde açıklanmıştır. Bu hükme göre;

                    Madde 418 - Genel kurullar, bu Kanunda veya esas sözleşmede, aksine daha ağır nisap öngörülmüş bulunan hâller hariç, sermayenin en az dörtte birini karşılayan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin varlığıyla toplanır. Bu nisabın toplantı süresince korunması şarttır. İlk toplantıda anılan nisaba ulaşılamadığı takdirde, ikinci toplantının yapılabilmesi için nisap aranmaz. Kararlar toplantıda hazır bulunan oyların çoğunluğu ile verilir.

                   Madde hükmüne baktığımızda eski hükümlere paralel düzenleme yapılmıştır. Önemli bir değişiklik toplantı süresince en az ¼ hissenin, toplantı bitene kadar kalıp karar oylamalarına katılmaları gerekir. Toplantıdan ayrılmalar nedeniyle karar alan payların ¼ ün altına düşmesi halinde alınan kararlar geçersiz olacaktır. Bu nisaplar esas sözleşmeye konulacak bir hüküm ile değiştirilebilir. 1000 hisseli bir A.Ş. te en az 250 hissenin katılımı ve toplantı süresince karara katılmaları gerekir. Alınacak kararlarda ise salt çoğunluk (yarıdan bir fazlası) en az 126 oyun kararı gerekir. Bu nisaplar genel nisaplar olup, bazı özel durumlar için kanunun 421 inci maddesinde farklı nisaplar aramıştır.

                  Madde: 421- 1) Kanunda veya esas sözleşmede aksine hüküm bulunmadığı takdirde, esas sözleşmeyi değiştiren kararlar, şirket sermayesinin en az yarısının temsil edildiği genel kurulda, toplantıda mevcut bulunan oyların çoğunluğu ile alınır. İlk toplantıda öngörülen toplantı nisabı elde edilemediği takdirde, en geç bir ay içinde ikinci bir toplantı yapılabilir. İkinci toplantı için toplantı nisabı, şirket sermayesinin en az üçte birinin toplantıda temsil edilmesidir. Bu fıkrada öngörülen nisapları düşüren veya nispî çoğunluğu öngören esas sözleşme hükümleri geçersizdir.

2-) Aşağıdaki esas sözleşme değişikliği kararları, sermayenin tümünü oluşturan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin oybirliğiyle alınır:

          a) Bilanço zararlarının kapatılması için yükümlülük ve ikincil yükümlülük koyan kararlar.

          b) Şirketin merkezinin yurt dışına taşınmasına ilişkin kararlar.

 3-) Aşağıdaki esas sözleşme değişikliği kararları, sermayenin en az yüzde yetmişbeşini oluşturan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin olumlu oylarıyla alınır:
         a)Şirketin işletme konusunun tamamen değiştirilmesi.
         b) İmtiyazlı pay oluşturulması.
         c) Nama yazılı payların devrinin sınırlandırılması.
 4-) İkinci ve üçüncü fıkralarda öngörülen nisaplara ilk toplantıda ulaşılamadığı takdirde izleyen toplantılarda da aynı nisap aranır.

 5-) Pay senetleri menkul kıymet borsalarında işlem gören şirketlerde, aşağıdaki konularda karar alınabilmesi için, yapılacak genel kurul toplantılarında, esas sözleşmelerinde aksine hüküm yoksa, 418 inci Maddedeki toplantı nisabı uygulanır:
           a) Sermayenin artırılması ve kayıtlı sermaye tavanının yükseltilmesine ilişkin esas sözleşme değişiklikleri.
           b) Birleşmeye, bölünmeye ve tür değiştirmeye ilişkin kararlar.
 6-) İşletme konusunun tamamen değiştirilmesi veya imtiyazlı pay oluşturulmasına ilişkin genel kurul kararına olumsuz oy vermiş nama yazılı pay sahipleri, bu kararın Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmasından itibaren altı ay boyunca payların devredilebilirliği hakkındaki kısıtlamalarla bağlı değildirler.
 

                Madde metni incelendiğinde esas sözleşme değişiklikleri farklı nisaplara bağlanmıştır:

                Kanun ve sözleşmede başka hüküm yoksa, esas sözleşme değişikliği kararı; esas sermayenin en az yarısının temsili  ve mevcut oyların çoğunluğu ile alınır. İlk toplantıda bu nisap elde edilememişse, en geç bir ay içinde yapılacak ikinci toplantıda şirket sermayesinin en az 1/3’nün temsil edildiği genel kurulda, mevcut oyların çoğunluğu ile alınır. Burada öngörülen nisaplar da esas sözleşme ile daha da ağırlaştırılabilir.

                Bu nisaba göre; sermaye artırımı veya azaltılması, yönetim kurulu üye sayısının artırılması veya azaltılması, ünvan değişikliği, genel kurul toplantı ve karar nisaplarının düzenlenmesi, tasfiye kararı gibi kararlar alınabilir.

                  İkinci fıkrada, bilanço zararlarının kapatılması için yükümlülük ve ikincil yükümlülük koyan kararlar ile şirket merkezinin yurtdışına taşınmasına ilişkin esas sözleşme değişikliği kararlarında sermayenin tümünü oluşturan pay sahiplerinin veya temsilcilerinin oybirliğini aramıştır.

                  Maddede üçüncü fıkra ile şirketin işletme konususun tamamen değiştirilmesi, imtiyazlı pay oluşturulması ve nama yazılı payların devrinin sınırlandırılması konusunda alınacak esas sözleşme değişikliği kararlarında sermayenin en az %75’ini oluşturan pay sahiplerinin veya temsilcilerinin olumlu oylarını aramaktadır. Bu durumda bu üç değişiklik kararını alabilmek için sermayenin en az %75’i toplantıda hazır bulunmalı ve sermayenin en az %75’i olumlu oy kullanmalıdır. İkinci toplantıda da toplantı ve karar nisabı aynıdır.